Czarna porzeczka (Ribes nigrum) to krzew występujący w stanie naturalnym w całym kraju i Europie. Porzeczka czarna rośnie w lasach wilgotnych liściastych i nad brzegami rzek, ale zbiór surowca z krzewów dziko rosnących jest zabroniony. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Jest też popularnym krzewem hodowanym w ogrodach.
Inne nazwy: smrodzina, smrodina, smrodzinki, smrodyńki, smrodynia.
Surowce lecznicze: liść i owoc czarnej porzeczki
Substancje lecznicze:
- Liście czarnej porzeczki – garbniki, olejek eteryczny, flawonoidy i sole mineralne (m.in. związki boru i magnezu).
- Owoce czarnej porzeczki – są bogate w cukry, antocyjany, polifenole, kwasy organiczne (kwas γ-linolenowy), antyoksydanty, witaminy C, A, B5, B6, B1 i E, zawierają także sole potasu i żelaza.
Czarna porzeczka właściwości lecznicze
- moczopędne
- przeciwzapalne
Czarna porzeczka – zastosowanie
Liście czarnej porzeczki mają właściwości zwiększające wydzielanie moczu, przede wszystkim kwasu moczowego. Mają zastosowanie w leczeniu obrzęków pochodzenia sercowego i nerkowego.
Dzięki zawartości garbników liście porzeczki czarnej mają zastosowanie jako lek przeciwbiegunkowy, przeciwzapalny i ściągający. Garbniki te mają właściwości hamowania rozwoju bakterii w przewodzie pokarmowym. Liście mogą też być używane do płukania i przemywania skóry i błon śluzowych w przypadku zakażeń jamy ustnej i gardła, angin, a także oparzeń, wysypek, uszkodzeń naskórka. [1]Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka
Owoce czarnej porzeczki mają właściwości przeciwbiegunkowe i moczopędne oraz napotne. Warto pamiętać o smrodzinie przy przeziębieniach, w przypadkach krwawień z dziąseł, a także z przewodu pokarmowego.
Czarna porzeczka a ciśnienie
Olej z nasion czarnej porzeczki jest bogaty w potas i kwas gamma-linolenowy (GLA, rodzaj kwasu tłuszczowego omega-6), które mogą pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi. GLA pomaga również komórkom serca przeciwdziałać uszkodzeniom i spowalnia zlepianie się płytek krwi w naczyniach krwionośnych. [2]Frenoux, J., Prost, E., Belleville, J., & Prost, J. (2001, January). A polyunsaturated fatty acid diet lowers blood pressure and improves antioxidant status in spontaneously hypertensive rats. The Journal of Nutrition, 131(1) 39-45. jn.nutrition.org/content/131/1/39.long
Czarna porzeczka – witaminy
Owoce czarnej porzeczki należą do najbogatszych pod względem zawartości witaminy C roślin, mogą więc być dobrym i tanim źródłem aktywnej biologicznie witaminy C. Czarne porzeczki zawierają czterokrotnie więcej witaminy C niż pomarańcze i dwukrotnie więcej przeciwutleniaczy niż jagody.
Korzyści witaminy C są liczne. Ciało wykorzystuje witaminę C do metabolizowania białka i tworzenia kolagenu, który jest niezbędny do pielęgnacji skóry i przeciwdziałania starzeniu się.
Czarna porzeczka – przeciwwskazania do jedzenia
Owoce i liście czarnej porzeczki, sok z czarnej porzeczki, a także olej z nasion czarnej porzeczki są bezpieczne, gdy są jedzone w normalnych ilościach.
Jednak wiadomo, że suplementy z czarnej porzeczki mogą powodować pewne skutki uboczne, takie jak miękkie stolce, łagodna biegunka i gaz jelitowy. Niewiele wiadomo na temat bezpieczeństwa i skutków ubocznych suszonych liści czarnej porzeczki.
Ponieważ czarna porzeczka może spowolnić krzepnięcie krwi, suplementy z czarnej porzeczki są przeciwwskazane dla osób z zaburzeniami krzepnięcia krwi lub tych, które mają mieć operację. Dlatego unikaj ich jedzenia, jeśli masz zaburzenia krzepnięcia krwi lub stosujesz leki rozrzedzające krew. Przestań też brać czarną porzeczkę co najmniej dwa tygodnie przed zabiegiem chirurgicznym, aby zmniejszyć ryzyko krwawienia i uniknąć interakcji ze znieczuleniem.
Uważaj na połączenie czarnej porzeczki z ziołami i suplementami, które mogą spowolnić krzepnięcie krwi, takie jak: dzięgiel, goździk, imbir i żeń-szeń (Panax). Uważaj również na połączenie czarnej porzeczki z lekami, które mogą spowolnić krzepnięcie krwi, takie jak: Aspiryna, Heparyna, Ibuprofen, Naproxen czy Warfaryna.
Czarna porzeczka w czasie ciąży
Nie ma wystarczających wiarygodnych informacji na temat bezpieczeństwa przyjmowania czarnej porzeczki i jej skutków ubocznych podczas ciąży. Jeśli jesteś w ciąży lub karmisz piersią, najlepiej jest unikać używania czarnej porzeczki.
Zbiór i suszenie czarnej porzeczki
Liście czarnej porzeczki zbiera się w okresie kwitnienia, zrywając nic więcej niż 1/3 liści z krzewu. Suszymy rozkładając cienką warstwą w miejscach przewiewnych, ocienionych. Należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pudełkach.
Owoce porzeczki czarnej należy zbierać dojrzale i suszyć w suszarniach w podwyższonej temperaturze.
Bibliografia