Dąb szypułkowy i dąb bezszypułkowy występują w całym kraju i w całej Europie, aż po Ural i Kaukaz na wschodzie. Dąb bezszypułkowy dostarcza surowców o podobnych właściwościach.
Nazwa łacińska:
- Dąb szypułkowy – Quercus robur
- Dąb bezszypułkowy – Quercus petraea
Inne nazwy: dąb pospolity, dąb zwyczajny.
Surowce lecznicze:
Kora, czasem liście i owoce oraz narośl na liściach – galasy (dębianki).
Substancje lecznicze:
Kora dębu jest bogata w garbniki, kwasy fenolowe, flawonoidy, terpeny i związki żywicowe.
Galasy zawierają dużo garbników, poza tym zawierają niewielkie ilości kwasu galusowego i ciągowego.
Działanie i właściwości lecznicze dębu
- przeciwbiegunkowe
- dezynfekujące
- przeciwkrwotoczne
Kora dębu – zastosowanie
Garbniki kory dębu łączą się trwale z białkami i utrudniają przenikanie wody do światła jelit. U ludzi z prawidłową czynnością jelit powodują więc zaparcia, ale u chorych z biegunką przywracają prawidłową czynność jelit i prawidłowe wypróżnienie.
Garbniki mają właściwości bakteriobójcze. Spożywane doustnie niszczą drobnoustroje jamy ustnej i przewodu pokarmowego, m.in. pałeczki okrężnicy, duru, czerwonki, a nawet prątki gruźlicy. Niszczą także bakterie oporne na działanie antybiotyków.
Wyciągi z kory dębowej mogą być używane w nieżytach żołądka i jelit, w chorobach z nadmierną produkcją śluzu w przewodzie pokarmowym, w chorobach układu moczowego i krwawieniach z narządu rodnego.
Stosowane zewnętrznie, mogą być pomocne w leczeniu ropiejących ran, czyraków i stanów zapalnych śluzówek jamy ustnej i gardła. Kąpiel i nasiadówka z kory dębu przynoszą ulgę w upławach oraz w stanach zapalnych żylaków odbytu, zmniejszają pocenie się nóg.
Wyciągi z galasów zawierają taninę i również mają działanie ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwkrwotoczne. Okłady z galasów przy oparzeniach znoszą ból, są pomocne w leczeniu biegunek i mogą być odtrutką w przypadkach zatruć metalami ciężkimi i alkaloidami.
Mielone żołędzie mogą być używane do przygotowywania namiastki kawy. Odwar ze sproszkowanych żołędzi medycyna ludowa poleca jako środek przeciw wzdęciom oraz w biegunkach i nieżytach żołądka.
Kora dębu – przeciwwskazania !
Nie należy używać naparów z kory do przemywania oczu, ani stosować ich w przypadku poważnych ran i zapaleń skóry.
Zbiór
Korę zdejmuje się z młodych 2- do 5-letnich pędów na wiosnę, przed rozwinięciem się pączków, jedynie z drzew ścinanych dla celów gospodarczych. Grubość kory nie powinna przekraczać 1-2 cm.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka