Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme) występuje w całym kraju na glebach piaszczystych, na słonecznych wzgórzach, przy drogach. Można ją również uprawiać. W pierwszym roku wyrastają duże rozpostarte przy ziemi liście, w drugim roku wyrasta łodyga, która nierzadko przekracza 1 m wysokości. W tym też roku następuje kwitnienie. Dla potrzeb leczniczych zbiera się kwiaty tej rośliny.
Inne nazwy: dziewanna, dziewanna podobna, dziewanna lekarska, dziewizna, gorzygrot, kędzierzawica leśna, kędzierzawica polna, szabla, dziewanna łąkowa.
Surowce lecznicze: kwiaty, korony kwiatowe, czasem owoce (nasiona).
Substancje lecznicze: Kwiat dziewanny zawiera saponiny, substancje śluzowe, flawonoidy, karotenoidy, substancje żywiczne, kumarynę i niewielkie ilości olejku eterycznego.
Dziewanna wielkokwiatowa – właściwości lecznicze i działanie
- wykrztuśne
- przeciwskurczowe
- osłaniające
- przeciwcukrzycowe
- łagodnie przeczyszczające
- dezynfekujące
Dziewanna wielkokwiatowa – zastosowanie
Dziewanna wielkokwiatowa zwiększa wytwarzanie śluzu w drogach oddechowych i ułatwia jego odkrztuszanie, syrop z dziewanny może więc być polecany w przypadkach przeziębień przebiegających z chrypką, w katarze, w przypadkach uporczywego kaszlu, astmy.
W kolce jelitowej i wątrobowej wyciągi z dziewanny przynoszą ulgę, bowiem znoszą skurcze mięśni gładkich.
Zewnętrznie stosowany odwar z dziewanny wielkokwiatowej może mieć zastosowanie w leczeniu ran, owrzodzeń, oparzeń, odleżyn, a także w takich chorobach skóry, jak wyprysk, oraz w przypadkach łupieżu i łysienia. Zioło to możemy również używać w przypadkach stanów zapalnych żylaków odbytu.
Alkoholowy wyciąg z dziewanny wielkokwiatowej może być stosowany do nacierań w przypadkach bólów korzonkowych i stawowych.
Medycyna ludowa poleca liście dziewanny gotowane w mleku przykładać na miejsca oparzone i na żylaki odbytu, a sproszkowane nasiona dziewanny były polecane jako zasypki w przypadkach pękania brodawek sutkowych u kobiet karmiących piersią.
Zbiór i suszenie dziewanny wielkokwiatowej
Korony kwiatowe zbieramy w lipcu i sierpniu, delikatnie wyskubując w dni słoneczne żółte płatki (bez kielicha).
Po zbiorze należy je szybko suszyć ułożone cienką warstwą w miejscach ocienionych, przewiewnych. Wysuszone mają zapach miodu.
Przechowywać w szczelnie zamkniętych pudełkach, gdyż łatwo wchłaniają wilgoć, a wtedy ciemnieją i tracą właściwości.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka