Nagietek lekarski (Calendula officinalis) jest rośliną roczną, w stanie dzikim występuje nad Morzem Śródziemnym i w Iranie. Jest uprawiany w całej Europie i w Ameryce Północnej, wykorzystywany w celach leczniczych i w przemyśle spożywczym.
Kwiat nagietka może służyć jako barometr. Jeśli rano przed godz. 9 płatki nagietka są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, oznacza to, że w tym dniu nie będzie deszczu.
Inne nazwy: nogietek lekarski, nagietek ogrodowy, paznogietka, paznogietek, pazurki, miesięcznica, stulik.
Surowce lecznicze: kwiat nagietka z odmian pomarańczowych.
Substancje lecznicze: saponiny trójterpenowe, alkohole trójterpenowe, karotenoidy, niewielkie ilości olejku eterycznego, związki żywicowe, śluzowe, flawonoidy, kwasy organiczne, z soli mineralnych duże ilości związków manganu.
Nagietek lekarski – właściwości lecznicze i działanie
- przeciwzapalne
- wzmacniające
- rozkurczowe
- gojące rany
Nagietek lekarski zastosowanie
Kwiaty nagietka lekarskiego pobudzają czynności wydzielnicze – zwiększają ilość soku żołądkowego i mukopolisacharydów, zwiększają także ilość żółci i ułatwiają jej przepływ do dwunastnicy. Mogą być polecane w nieżytach niedokwaśnych żołądka i w nieżytach jelit, a także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Nagietek lekarski znosi stany skurczowe w przewodzie pokarmowym, dlatego może mieć zastosowanie w przypadkach dolegliwości bólowych po operacjach żołądka i dróg żółciowych. Ponadto nagietek ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, unieczynnia także toksyny powstające w przypadku rozwoju nowotworu w organizmie. Znosi objawy niestrawności u chorych na chorobę nowotworową przewodu pokarmowego.
Nagietek lekarski wzmaga odporność własną organizmu, przyspiesza gojenie się ran, dlatego maść nagietkowa ma zastosowanie w przypadkach niegojących się ran, owrzodzeń i oparzeń (zarówno termicznych, słonecznych jak i popromiennych).
Nagietek lekarski niszczy paciorkowce i gronkowce i z dobrym skutkiem może mieć zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych gardła i krtani, jamy ustnej, a także zapaleń spojówek oczu. Związki czynne z kwiatów nagietka niszczą skutecznie rzęsistki i dlatego mogą być wykorzystane w leczeniu zakażeń narządów rodnych.
Ponadto nagietek lekarski ma łagodne właściwości uspokajające, obniża ciśnienie tętnicze krwi i zwalnia tętno.
Zbiór i suszenie nagietka
Nagietek kwitnie od czerwca do jesieni. Zbierać należy tylko kwiaty języczkowe z odmian pomarańczowych. Przy suchej pogodzie wyskubujemy pojedyncze płatki.
Suszyć je należy rozkładając cienką warstwą w miejscach ocienionych. Przy suszeniu w suszarniach temp. nie powinna być wyższa niż 30-35°C.
Wysuszone kwiaty należy przechowywać szczelnie zamknięte i chronić przed światłem.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka