Szałwia lekarska (Salvia officinalis) jest od kilku wieków uprawiana w naszym kraju. Pochodzi z krajów Basenu Morza Śródziemnego. Jest rośliną wieloletnią. Zakwita w drugim roku życia, w maju i czerwcu fiołkowymi, czasem białymi kwiatami, w sierpniu wydaje owoce. Uprawy wymagają starannej ochrony przed mrozami.
Od czasów starożytnych szałwia była uważana za lek na bezpłodność. Ma bardzo szerokie zastosowanie, dlatego w dawnej Polsce mówiono „śmierć tego nie ubodzie u kogo szałwia w ogrodzie”.
Surowce lecznicze: liście szałwii.
Substancje lecznicze: Szałwia zawiera olejek eteryczny, garbniki pirokatechinowe, flawonoidy, fenolokwasy, goryczki, prowitaminę A, witaminy B1, C, PP, a także sole mineralne.
Szałwia działanie i właściwości
- przeciwpotne
- przeciwzapalne
- żołądkowe
- dezynfekujące
- przeciwcukrzycowe
Szałwia zastosowanie
Działanie przeciwpotne wyciągu z liści szałwii występuje już po 2-3 godzinach od spożycia i trwa 1-3 dni. Ma własności przeciwzapalne, zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie stosowana. Hamuje rozmnażanie się wielu rodzajów bakterii Gram dodatnich i Gram ujemnych, a także odpornych na antybiotyki, unieczynnia toksyny bakteryjne.
Szałwia zatrzymuje krwawienia z przewodu pokarmowego i zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Jest korzystna w leczeniu chorób wątroby przebiegających z upośledzonym wytwarzaniem żółci lub po toksycznym uszkodzeniu wątroby. Ponadto przywraca prawidłową czynność skurczową jelit, znosi skurcze jelit, ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów, działa wiatropędnie.
Ma także właściwości obniżania poziomu cukru we krwi, co może być korzystne w leczeniu cukrzycy. Jest to jednak działanie stosunkowo słabe i może uzupełniać jedynie działanie innych leków przeciwcukrzycowych. Zmiany w leczeniu cukrzycy należy zawsze uzgodnić z lekarzem!
Szałwia może być wykorzystana w leczeniu stanów wzmożonej ogólnej potliwości, potliwości w chorobach gorączkowych, w nadczynności tarczycy, a także nadmiernej potliwości na tle zaburzeń nerwicowych i okresu przekwitania.
Szałwia na gardło
Szałwia znana jest popularnie jako ziele do płukania jamy ustnej w przypadkach kłopotów z zębami i dziąsłami. Może także być używana do płukania gardła przy anginach. Wyciągów z szałwii można używać do przemywania i kompresów w przypadku trudno gojących się ran oraz czyraków, a także przy zapaleniach skóry.
Szałwia działanie uboczne i przeciwwskazania!
Kuracja szałwią nie powinna trwać dłużej niż 4-6 tygodni.
Zbiór i suszenie szałwii lekarskiej
Już w pierwszym roku życia rośliny można zebrać 1/3 liści nie narażając jej na zniszczenie. W drugim roku ścina się pędy w początkowym okresie kwitnienia, kiedy zawierają najwięcej olejku eterycznego.
Liście szałwii należy suszyć w miejscach ocienionych, przewiewnych, w suszarniach w temp. nie wyższej niż 35°C. Przechowywać w workach płóciennych w suchych pomieszczeniach.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka