Wierzba biała (Salix alba), pospolite w naszym kraju drzewo, od setek lat dostarcza surowców leczniczych. Rośnie nad brzegami wód, w wilgotnych lasach i przy drogach. Kwitnie w kwietniu i maju.
Spośród gatunków wierzby występujących w Polsce znaczenie dla lecznictwa poza wierzbą białą (Salix alba) mają:
- wierzba krucha (Salix fragilis),
- wierzba wiciowa (Salix viminalis),
- wierzba purpurowa (Salix purpurea),
- wierzba pięciopręcikowa (Salix pentandra).
Inne nazwy: wierzba pospolita, wierzba srebrna, wierzbina.
Surowce lecznicze: kora wierzby.
Substancje lecznicze: Glikozydy fenolowe (najważniejszy – salicyna), flawonoidy, kwasy organiczne i sole mineralne.
Wierzba biała – właściwości lecznicze
- przeciwzapalne
- ściągające
- przeciwgorączkowe
Zastosowanie wierzby
Salicyna w soku żołądkowym rozkłada się do alkoholu salicylowego, którego pochodne łatwo wnikają do organizmu. Mają one działanie i właściwości przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Chociaż dawka salicylanów jest w odwarach z kory wierzbowej niewielka w porównaniu z zawartością kwasu acetylosalicylowego w tabletce aspiryny, to aktywność biologiczna tych związków jest duża, gdyż zachodzi tu synergizm salicylanów, flawonoidów i garbników. Również działania uboczne, jakie występują przy długotrwałym stosowaniu dość dużych dawek aspiryny, nie występują przy stosowaniu wyciągów z wierzby. Jest to szczególnie ważne u ludzi z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, którzy nie powinni używać aspiryny.
Kora wierzby – właściwości lecznicze
Kora wierzby zawiera ponadto związki czynne, które mają właściwości uszczelniające naczynia włosowate i jednocześnie przeciwdziałają nadmiernej krzepliwości krwi. Zwiększają ilość wydalanego moczu i poprawiają przebieg reakcji utleniania i redukcji.
Kora wierzby białej może być stosowana w przypadkach przeziębień przebiegających z gorączką, gośćcu przewlekłym postępującym, gorączce reumatycznej, nieżytach błon śluzowych przewodu pokarmowego, niezbyt nasilonych biegunkach.
Może być używana w leczeniu miażdżycy ze wzmożoną krzepliwością krwi, zapaleniach żył, a także w przypadkach nadmiernego pocenia się.
Medycyna ludowa używała kory wierzbowej jako środka uspokajającego i ułatwiającego zasypianie, a także w przypadkach nerwobólów, bólów kostnych i stawowych.
Kora wierzby – skutki uboczne i przeciwwskazania!
Preparaty z kory wierzby podane w zbyt dużych dawkach mogą wywołać skutki oboczne, takie jak nudności lub biegunkę.
Przeciwwskazania do stosowania kory wierzby to astma, uczulenie na salicylany, choroba wrzodowa.
Zbiór i suszenie wierzby
Korę wierzby zbierać należy wiosną, kiedy ruszają soki drzewa. Ścina się 2-3-letnie pędy i z nich zdejmuje korę. Najlepszego surowca dla celów leczniczych dostarcza wierzba purpurowa (wiklina). Korę wierzby można suszyć nawet w jasnych pomieszczeniach lub w suszarniach w temp. do 40°C.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka