Przeciwwskazania, skutki uboczne, działania niepożądane, interakcje ziół i roślin leczniczych. Decydując się na ziołową kurację, trzeba zachować ostrożność.
OSTROŻNIE Z ZIOŁAMI!
Wbrew temu, co sądzi wiele osób, zioła nie są pozbawione działań ubocznych. Niektóre z nich stosowane zbyt długo lub w niewłaściwych dawkach mogą spowodować więcej szkody niż pożytku, np. doprowadzić do uszkodzenia nerek czy wątroby.
Leki ziołowe składają się z wyciągów z całych roślin lub ich części (np. korzeni, liści) i zawierają liczne potencjalnie aktywne molekuły. Leki ziołowe mogą wywoływać te same rodzaje niepożądanych reakcji, co leki syntetyczne. Organizm nie ma możliwości rozróżnienia pomiędzy naturalnych substancji od związków wytworzonych przez człowieka.
Zazwyczaj zakłada się, że synergia odgrywa rolę w leczniczych właściwościach ekstraktów roślinnych, a zielarze medyczni zawsze twierdzili, że ekstrakty z całych roślin mają lepsze działanie niż pojedyncze, wyizolowane składniki. Podobnie, twierdzi się również, że kombinacje ziół mają działanie synergiczne. Istnieją dowody potwierdzające występowanie synergizmu między składnikami niektórych ekstraktów ziołowych. Jednak nie jest pewne, jak daleko sięga ta zasada.
Synergia oznacza również osłabienie niepożądanych efektów, a innym kluczowym założeniem ziołolecznictwa jest to, że toksyczność ekstraktów z całych roślin jest mniejsza niż pojedynczego, wyizolowanego składnika. Teoretycznie jednak składniki roślinne mogą również oddziaływać na siebie, czyniąc preparat ziołowy bardziej toksycznym niż pojedynczy składnik chemiczny.
Pamiętaj, aby powiedzieć lekarzowi o wszelkich ziołach i suplementach, które zażywasz, nawet jeśli są one naturalne. W ten sposób lekarz może sprawdzić wszelkie potencjalne skutki uboczne i interakcje z lekami lub żywnością.
Zioła – przeciwwskazania
Wiele roślin zawiera dość silne trucizny (np. tujon we wrotyczu). Często nieznane są interakcje ziół z lekami syntetycznymi (mogą niebezpiecznie nasilać lub osłabiać ich działanie). Dlatego przed rozpoczęciem kuracji, warto zawsze skonsultować się z lekarzem lub zielarzem. W przypadkach chorób ciężkich zioła powinny być stosowane zawsze za wiedzą i pod kierunkiem lekarza.
Wyłącznie po konsultacji z lekarzem należy stosować zioła nasercowe (konwalia, naparstnica wełnista) i obniżające ciśnienie (głóg, jemioła, kozłek lekarski).
Należy też uważać na kruszynę, senes, narecznicę, glistnik, kopytnik i piołun.
Rozmaryn i tymianek po dłuższym czasie wywołują bóle głowy, złe samopoczucie oraz podrażniają nerki.
W przypadku problemów z układem pokarmowym, przeciwwskazania do stosowania preparatów ziołowych to poważne stany złego wchłaniania i niedożywienia, rak żołądka, niedrożność dróg żółciowych i rak dróg żółciowych.
Zioła a leki
Jeśli bierzesz leki, dowiedz się, czy zioła, które zamierzasz przyjmować, nie wchodzą z nimi w reakcję.
Nie łącz np. diuretyków z ziołami moczopędnymi, ponieważ taka kombinacja może prowadzić do hipokalemii (stan objawiający się oszołomieniem, słabością mięśni i nieregularnym biciem serca, a czasem nawet zatrzymaniem oddechu).
Przyjmując leki rozrzedzające krew, chociażby aspirynę, wyłącznie w porozumieniu z lekarzem stosuj czosnek, miłorząb, imbir, korę wierzby (wydłużają czas krzepnięcia krwi, zmniejszając zdolność płytek krwi do sklejania się).
Zioła przeciwzakrzepowe odstaw na 7-10 dni przed pójściem do szpitala na operację.
Zioła – skutki uboczne
Nawet zioła uważane za łagodne mogą wywołać skutki uboczne, jeżeli nie stosujesz ich zgodnie z zaleceniami.
Przedawkowanie owocu jałowca może doprowadzić do uszkodzenia nerek.
Długotrwałe picie naparu z rumianku może spowodować kontaktowe zapalenie skóry, a także zaburzać miesiączkowanie.
Pokrzywa potrafi wywołać zaczerwienienia oraz puchnięcie powiek i okolic oczu (więcej o przeciwwskazaniach pokrzywy »).
Długotrwałe przyjmowanie skrzypu może prowadzić do niedoboru witaminy B1.
Jeśli jesteś alergikiem, uważaj na preparaty, w których skład wchodzą kwiaty, kwiatostany i koszyczki ziół. Substancje czynne np. rumianku, mięty, cynamonu mogą silnie uczulać.
Zioła w czasie ciąży
Stosowanie ziół w czasie ciąży lub karmienia piersią zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.
Zioła niebezpieczne podczas ciąży
Niebezpieczne w ciąży są rośliny wpływające na kurczliwość mięśni macicy (glistnik, krwawnik). Szkodliwie działają na płód m.in.: żeń-szeń, chmiel, arcydzięgiel, rozmaryn, cząber, tymianek.
Kobiety w ciąży powinny też unikać środków przeczyszczających i moczopędnych (aloes, kruszyna, rabarbar dłoniasty, szakłak amerykański, senes, rzewień), grozi to przekrwieniem narządów w obrębie miednicy.
Zioła napotne, jak gorący sok z malin czy herbata z lipy powodują gwałtowne ukrwienie skóry i jednoczesne odpłynięcie krwi m.in. z łożyska, co może prowadzić do niedotlenienia płodu. Ryzykowne może być stosowanie bylicy, werbeny, ruty, serdecznika i szałwii.
Badania na zwierzętach wykazały, że spożywanie ekstraktu z werbeny w czasie ciąży może prowadzić do słabego przyrostu masy ciała i nieprawidłowości płodu, takich jak zmniejszone kostnienie kości lub twardnienie. [1]Prenatal developmental toxicity evaluation of Verbena officinalis during gestation period in female Sprague-Dawley rats. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30807743
Zioła bezpieczne w czasie ciąży
Na szczęście, wiele ziół tonizujących, które są uważane za wzmacniające lub pobudzające poszczególne narządy lub cały organizm, można bezpiecznie przyjmować w czasie ciąży.
Przykładem mogą być mniszek, liść czerwonej maliny i pokrzywa. Za w miarę bezpieczne uchodzą także: łopian, melisa, i rumianek.
Liść i korzeń mniszka lekarskiego są bogatym źródłem witamin i minerałów. Liście mniszka działają łagodnie moczopędnie, pobudzają również przepływ żółci i pomagają przy typowych dolegliwościach trawiennych związanych z ciążą.
Liść pokrzywy jest bogaty w minerały, wapń i żelazo, ma działanie lekko moczopędne. Pokrzywa wzbogaca i zwiększa przepływ mleka matki oraz przywraca matce energię po porodzie.
Bibliografia