Niewiele ziół jest tak dobrze znanych jak dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum). Popularność ta wynika z jego działania i potwierdzonej badaniami naukowymi i doświadczeniem skuteczności w leczeniu lekkiej i umiarkowanej depresji. Inne zastosowanie dziurawca to m.in. sezonowa choroba afektywna, wyczerpanie nerwowe i zespół nagłej zmiany strefy czasowej (jet lag).
Dziurawiec – właściwości lecznicze i działanie
- uspokajające
- przeciwdepresyjne
- rozkurczowe
- wzmacniające naczynia
- dezynfekujące
- korzystne działanie na skórę
- antywirusowe
Dziurawiec – zastosowanie
Dziurawiec na depresję
Korzystne działanie dziurawca na układ nerwowy sprawia, że ziele to może z powodzeniem być stosowane w psychozach i stanach nerwicowo-depresyjnych. Może być polecane w przypadkach moczenia nocnego u dzieci, a także lękach nocnych.
Dziurawiec działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych oraz na mięśniówkę naczyń. Znosząc bóle i kolki oraz ułatwiając przepływ żółci do dwunastnicy, pomaga w chorobach wątroby przebiegających ze zmniejszoną produkcją żółci, w stanach skurczowych dróg żółciowych.
Dziurawiec zwyczajny może być korzystny w leczeniu stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym, od przełyku zaczynając, a na jelicie grubym kończąc, a także w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego.
Jest polecany w stanach nadmiernej łamliwości i przepuszczalności naczyń krwionośnych (garbniki katechinowe i rutyna uszczelniają naczynia włosowate).
Dziurawiec zwiększa nieco wydzielanie moczu. Łagodzi problemy związane z okresem przekwitania i zespołem napięcia przedmiesiączkowego.
Właściwości bakteriobójcze związków czynnych z dziurawca są dość silne, niszczą one bakterie Gram-dodatnie, takie jak paciorkowce i gronkowce.
Hiperycyna zwiększa zdolność pochłaniania przez człowieka i zwierzęta promieniowania nadfioletowego, prowadzi to do zwiększonego wydzielania związków hormonalnych, co może być wykorzystane w stanach wyniszczenia organizmu lub totalnego zagrożenia np. w chorobie nowotworowej. Hiperycyna jest rozpuszczalna w alkoholu, natomiast nierozpuszczalna w wodzie, wobec tego nie będzie jej w wodnych wyciągach z dziurawca.
Zewnętrznie używa się dziurawca w chorobach skóry, trudno gojących się ranach, owrzodzeniach, w miejscach pozbawionych pigmentu, w zapaleniach błon śluzowych jamy ustnej, dziąseł i gardła.
Dziurawiec – skutki uboczne i przeciwwskazania!
Uczulające działanie wyciągów dziurawca na promienie nadfioletowe sprawia, iż ludzie przyjmujący te przetwory powinni unikać opalania się, bowiem może łatwo dojść do poparzeń słonecznych.
Opis
Popularny w całym kraju dziurawiec zwyczajny, występuje w Europie i Azji Zach., w Chinach, Ameryce Płn. i Afryce Płn. Znanych jest około 200 gatunków dziurawca. Najczęściej rośnie na glebach suchych, piaszczystych, na pagórkach i nieużytkach, na skraju lasów. Czasem jest chwastem w uprawach polowych. Dziurawiec może być także uprawiany.
Nazwa łacińska: Hypericum perforatum
Inne nazwy: dziurawiec pospolity, ziele świętego Jana, świętojańskie ziele, przestrzelon, dzwonki Panny Marii.
Surowiec leczniczy: ziele dziurawca.
Substancje lecznicze:
Dziurawiec zawiera flawonoidy, z których najważniejszymi są hiperozyd i rutyna, garbniki katechinowe, olejek eteryczny, kwasy wielofenolowe, fitosterole, oraz substancję uczulającą na światło – hiperycynę.
Zbiór i suszenie
Ziele dziurawca zbieramy w porze kwitnienia, ścinając młode, niezdrewniałe pędy. Suszymy w miejscach przewiewnych, ocienionych, powiązane w pęczki lub rozkładamy cienką warstwą na papierze. Temperatura suszenia nie powinna być wyższa niż 40°C. Przechowujemy w torbach lub papierowych workach.
Ciekawostki
Nazwa dziurawca pochodzi od jasnych punkcików, jakie można zobaczyć, oglądając pod światło liście tej rośliny. W rzeczywistości nie są to wcale otworki, ale maleńkie zbiorniczki lotnych olejków. Zbiorniczki takie znajdują się także na płatkach kwiatów. Olejek w nich zawarty nadaje całej roślinie przyjemny balsamiczny zapach.
Ziele to znano i wykorzystywano od najdawniejszych czasów. Szczątki tej rośliny znaleziono w wykopaliskach w Biskupinie.
Apteczka Ziołowa, L. M. Krześniak, Wyd. Sport i Turystyka